Mój Ogród

owady


Ssaki - Mammalia - Ssak, jaki jest, każdy widzi. Nasi najbliżsi kuzyni, pewnie z tego powodu lubiani przez większość ludzi. Z ssaków wywodzi się największa liczba udomowionych zwierząt. Kot, pies, koń - od wieków były bardzo pożytecznymi przyjaciółmi człowieka. Nie wszystkie ssaki są jednak miło wspominane przez człowieka - szczur czy wilk od dawna były synonimami zarazy i śmierci. Ssaki są stałocieplne dzięki czemy mogą prowadzić aktywny tryb życia. Występują głównie na lądzie, chociaż wtórnie skolonizowały środowiska wodne. Niektóre gatunki posiadły również zdolność czynnego i biernego lotu. Na Ziemi żyje niezbyt duża liczba około 5000 gatunków ssaków. W Łódzkim Ogrodzie Botanicznym spotkać można kilka gatunków ssaków. W większości przypadków są to zwierzęta prowadzące skryty tryb życia. Zobaczyć je można na dwa sposoby - przez przypadek, albo jako zwłoki. Jak łatwo się domyślić, zrobienie im zdjęcia graniczy z cudem.

Sarna europejska - Capreolus capreolus



Sarna to spory zwierzak z rodziny jeleniowatych. Dorasta do 75 centymetrów wysokości w kłębie i nawet do 140 centymetrów długości. Waga około 25 kilogramów - samice lżejsze od samców o 25%. Sarny żyją w stadach prowadzonych przez doświadczoną samice. Są roślinożerne - zjadają trawy, owoce leśne, grzyby, liście. W Ogrodzie żyje małe stado saren liczące około 6-8 osobników. Można je spotkać głównie na terenach zalesionych w Dziale Flory Polskiej i w Arboretum. Najlepszym okresem na obserwacje jest wczesna wiosna, kiedy na drzewach i krzewach nie ma jeszcze liści - stadko widoczne jest wtedy z dalszej odległości i przy odrobinie szczęścia można podejść blisko niego.

Zając szarak - Lepus europaeus



Zając to roślinożerca średniej wielkości. Żyje na otwartych terenach porośniętych niewysoką roślinnością. Zasiedla pola, łąki, unika terenów podmokłych i leśnych. Żywi się nadziemnymi częściami roślin, jesienią także korzonkami. W Polsce bardzo pospolity, chociaż jego populacja ciągle maleje. Na terenie Ogrodu zające występują głównie na rozległych łąkach Arboretum. Najłatwiej obserwować je w czasie letnich wieczorów, kiedy wychodzą żerować.

Lis - Vulpes vulpes

Lis jest przedstawicielem ssaków drapieżnych. Żywi się głównie małymi ssakami, ptakami, gadami, płazami i bezkręgowcami. Czasem uzupełnia swoją dietę pokarmem roślinnym - jagodami i orzechami. Ze względu na tryb życia i wykradanie zwierząt hodowanych przez człowieka, lisy stały się synonimem zwierzęcego sprytu i przebiegłości. W Ogrodzie można było spotkać lisy w sezonie 2008. Kilka razy udało mi się je zaobserwować na zalesionych terenach Działu Flory Polskiej. Niestety (a może na szczęście dla nich), są na tyle ostrożne, że nie udało mi się obserwować ich dłużej niż kilka sekund, ani tym bardziej zrobić zdjęcia.

Jeż - Erinaceus sp.



Jeże to średniej wielkości ssaki owadożerne. W skład ich diety wchodzą przede wszystkim drobne bezkręgowce takie jak dżdżownice, ślimaki czy chrząszcze. Od czasu do czasu jeże zjadają też jaja ptaków, opadłe owoce, małe ssaki i płazy. Zamieszkują głównie obszary zalesione, także w pobliżu siedzib ludzkich. Ze względu na nocny i samotniczy tryb życia, ssaki te są raczej trudne do obserwowania. Jak do tej pory nie udało mi się spotkać żywego jeża na terenie Ogrodu. Zwłoki ze zdjęcia znalazłem niedaleko głównego wejścia, wśród drzew. Warto pamiętać, że wszystkie jeżowate objęte są ścisłą ochroną!

Łasica - Mustela nivalis



Łasica to fantastyczny, mały ssak drapieżny. Bardzo aktywny tryb życia i smukła budowa ciała sprawiają, że te sympatyczne zwierzęta są bardzo skutecznymi łowcami. Polują w dzień i w nocy, głównie na myszy, także w ich własnych norach. Oprócz tego zjadają ptasie jaja, jaszczurki, małe ptaki. Łasice można spotkać na skrajach lasów, łąkach, polach. Występują na terenie całego kraju, ale ich liczebność jest niewielka. Łasice są objęte całkowitą ochroną! Spotkanie z Łasicą w Ogrodzie było dla mnie wielkim zaskoczeniem. Miałem dodatkowo wielkie szczęście, ponieważ obserwowałem ją podczas polowania. Najpierw przebiegła kilka metrów w trawie co jakiś czas zatrzymując się, prostując i rozglądając. W pewnym momencie zniknęła pod ziemią w jakiejś norze, z której piszcząc wybiegł niewielki gryzoń. Parę skoków później Łasica wróciła ze zdobyczą do nory, w której zaczęła zjadać poprzedniego właściciela. Całą akcja trwała kilkanaście sekund i było to niestety moje jedyne spotakanie z tym zwierzakiem.

Ryjówka - Sorex sp.



Ryjówki to najmniejsze polskie ssaki. Ważą od kilku do kilkunastu gramów, dorastają do maksymalnie ośmiu centymetrów długości. Są zwierzętami owadożernymi. Charakteryzują się niesamowitą żarłocznością - aktywne przez całą dobę, są w stanie zjeść w tym czasie owady o masie około 80-90% masy własnego ciała. Ryjówki zamieszkują bardzo różne środowiska, głównie zakrzewione łąki, ogrody, pola, a także lasy. Ryjówki są zwierzętami pożytecznymi, ze względu na niszczenie dużych populacji szkodliwych owadów i podlegają całkowitej ochronie! Mimo, że Ryjówki są podobno jednymi z najpospolitszych ssaków w naszym kraju, nigdy nie udało mi się zaobserwować ich w Ogrodzie. Kilka razy znalazłem jedynie zwłoki w różnych stadiach rozkładu, najczęściej trawiastych okolicach Arboretum.

Wiewiórka ruda - Sciurus vulgaris



Wiewiórki to chyba jedne z najbardziej znanych i rozpowszechnionych w naszym kraju ssaków. Zwierzęta z charakterystycznym, puszystym ogonem i rudym zabarwieniem sierści, prowadzą nadrzewny tryb życia. Zamieszkują lasy, parki miejskie, wszelkie zadrzewione tereny. Żywią się głównie nasionami, pędami, grzybami, owocami, także pisklętami, owadami i jajami ptaków. Wiewiórki są zwierzętami pożytecznymi - redukują populację szkodliwych owadów i przyczyniają się do rozsiewania roślin. Podlegają ochronie gatunkowej! W Ogrodzie można spotkać Wiewiórki wszędzie tam, gdzie są drzewa. Nie są zwierzętami szczególnie płochliwymi, dają się łatwo oswajać i często chętnie podchodzą do ludzi w celu wyłudzenia pożywienia.

Kret europejski - Talpa europaea



Krety są bardzo rozpowszechnionymi, owadożernymi ssakami. Podziemny tryb życia spowodował u tych małych zwierząt uwstecznienie narządów wzroku. Krety polują na dżdżownice oraz różne rodzaje owadów zamieszkujących glebę. Swoje ofiary lokalizują dzięki bardzo czułemu słuchowi oraz włoskom czuciowym czułym na drgania. Przez wielu ludzi krety uważane są za szkodniki (ze względu na niszczenie podziemnych części roślin), podlegają jednak całkowitej ochronie! Krety bardzo rzadko opuszczają wykopany przez siebie system podziemnych tuneli, dlatego ich naziemne obserwacje należą do rzadkości. Na terenie Ogrodu obecność tych zwierząt możemy stwierdzić jedynie dzięki naziemnym kopcom wyrzuconej ziemi.